Üzümlü Kilisesi – Aziz Theodoros Trion Kilisesi | Kapadokya

Kapadokya’nın peri bacaları içerisinde olan görünümünün günün her saatinde tadını çıkardıktan sonra etrafta bulunan kiliseleri gezmeden olmaz. Tarihi ve kültürel mirasın bir örneğini teşkil eden bu kiliseleri gezerken hem mimari hem de kültürel açıdan çok fazla bilgi edinip dönmüş olurken eşsiz görünümleri ile de ruhunuzu dinlendirip döneceksiniz.

Kapadokya’da sayısız bulunan kiliselerden en önemlilerinden bir tanesi ise Üzümlü Kilisesi – Aziz Theodoros Trion Kilisesi Derinkuyu Kapadokya’dır. Gelin hep birlikte bu tarihi kilisenin özelliklerine bir göz atalım.

Üzümlü Kilisesi – Aziz Theodoros Trion Kilisesi

Kapadokya Kiliseleri içerisinde yer alan Üzümlü Kilisesi – Aziz Theodoros Trion Kilisesi, Derinkuyu ilçesinde yer alıyor.  Kilise sadece Üzümlü Kilisesi ya da Aziz Theodoros Trion Kilisesi olarak değil aynı zamanda Aziz Nichitas Kilisesi olarak da biliniyor. Bunun nedeni ise kilisenin ithaf yazısında Aziz Nichitas’ın adının geçmesidir.

Üzümlü Kilisesi kare planlı olup tek apsisten oluşur. Kilisenin manastır kilisesi olduğu da düşünülüyor. Kilise tavanında saç örgüsü modellerinden oluşan dikdörtgen bir çerçeve bulunuyor. Çerçeve içerisinde ise bir haç resmi var. Haçın etrafında ise Üzümlü Kilisesi adının geldiği üzüm resimleri bulunmaktadır.

Kilise tavanında bulunan dikdörtgen çerçevenin iki tarafında altışar havari remi bulunuyor. Üzümlü Kilisesi apsisinin ön tarafında ise keşişin çilesi tanımlamasıyla Aziz Seimeon betimi yer alıyor. Psinin içerisinde kucağında İsa ve Meryem yanında ise Gabriel ve Mikhael melekleri her iki yanda yer alıyor. Üzümlü Kilisesi tarihi bilgiler hakkında konuşacak olursak Üzümlü Kilisesi Fresklerinin ikonoklast öncesi dönemine ait olduğu için Kapadokya’daki nadir örneklerdendir. Kilise bezemeleri ise ikonoklast dönemde yapılmıştır.

Üzümlü kilisesi apsisi önünde yer alan duvarda çarmıhta İsa cübbeli resmedilmiştir. Kilisenin oyulduğu peribacasının üst kısmında ise bir hücre yer alır. Bu hücrede Aziz Nichitas’ın uzun yıllar boyunca saklandığı iddia ediliyor.  Bu hücre tavanında kabartmalı şekilde yapılmış bir haç yer almaktadır. Kilise yanında bir şapel yer alırken tam karşısında ise şarap severlere şarap yapım evi bulunuyor.

Üzümlü Kilisesi Tarihi

19. Yüzyıla ait olan Üzümlü Kilisesi bölgenin önemli olan Rum yerleşimlerinden biriydi. Kilisenin bir çan kulesi de bulunuyor. Kilise 1856’da yayınlanan Islahat Fermanı gereğince Abdülmecid Han döneminde yapılmıştır. Kilisenin Yunanca Kitabesinde bazı ifadeler de yer alıyor. Bu ifadeler:

“Agios Theodoros Trion’un bu çok kutsal kilisesi, İmparator Sultan Abdülmecid Han zamanında, onun yüksek iradesi ile Aziz İkonion (metropoliti) Neofitos Efendi’nin teşviki ile ve burada (Malakopi) ikamet eden Hristiyanların bağışları ile Haldiaslı baş mimar Kiriako Papadopoulos Efendi’nin zahmetleriyle inşa edilmiştir.

Agios Theodoros’a ithaf edilmiş ve kutsanarak açılmıştır. Ki onun (Agios Theodoros) vasıtalarıyla Allah bu memleketi bütün tehlikelerden korusun. âmin. Sene 1858 Mayıs 15…”

Hem yerli hem de yabancı turistler tarafından her yıl binlerce ziyaret alan kilise özellikle de yabancı turistler tarafından ilgi görüyor. Kilise sadece mimari açıdan da değil mimari plastik bezemelerinin zenginliği ve anıtsal duvar resimlerinde olan yüksek kalite nedeniyle de bir hayli ilgi çekiyor. Üzümlü Kilisesi yapılışında ise Selçuklu mimarisinden etkilenilmiş.

Üzümlü Kilisesi her yılın mayıs ayında Bahar Ayini’ne ev sahipliği yapıyor. Bu ayine Fener Rum Patriği Bartemelos da katılıyor.

Üzümlü Kilisesi Nerede, Nasıl Gidilir?

Üzümlü Kilisesi nerede nasıl gidilir sorusu ise yine sizi yormayacak bir tarife sahip.Derinkuyu ilçesinde yer alan Üzümlü kilisesine , Derinkuyu veya Kaymaklı yeraltı şehrine gider gibi ulaşabilirsiniz. 
Google haritadaki konumunu da buraya yerleştiriyoruz.

Derinkuyu mevkisi yakınlarında olan Kilise Niğde’ye yaklaşık 50 km, Aksaray’a yaklaşık 80 km ve Kayseri’ye ise yaklaşık olarak 110 km uzaklıkta bulunuyor.

Yakın Çevrede Gezilecek Yerler

Kapadokya’da Derinkuyu Üzümlü Kilisesi’ni gezdikten hemen sonra vaktiniz varsa eğer gezmeni gereken en yakın nokta Derinkuyu yer altı şehri.

Derinkuyu Yeraltı Şehri

Kapadokya bölgesinde sayıları neredeyse 200’ü aşmış olan yer altı şehirlerinin içinden en büyüğü ise Derinkuyu Yeraltı Şehri’dir.  85 metre derinliğe sahip olan bu yeraltı şehri büyüklüğü ve eşsiz jeolojik oluşumu ile herkesin dikkatini çekmeyi başarıyor.

Derinkuyu yeraltı şehrinin toplada 8 katı temizlenmiş durumda. İçerisinde 12. Kata kadar inildiği düşünülüyor.

Misyonerler okulu, günah çıkartma yeri ve vaftiz havuzuyla birlikte oldukça ilgi çeken yeraltı şehirlerinin başında geliyor.

Üzümlü Kilisesi’ni gezdikten sonra uğrayabileceğiniz noktalar arasında bir diğer nokta ise Kaymaklı Yeraltı Şehri.

Kaymaklı Yeraltı Şehri

Kapadokya hem tarihi hem de kültürü iç içe barındıran, manzarası ile de gözlere ziyafet düzenleyen doğa harikası bir yer. Peri bacalarının o muhteşem görünümün yanında bir de yeraltı şehirleri ile de sizleri büyülemekten kendini geri koymuyor. Kapadokya’nın en güzel yeraltı şehirlerinden biri de Kaymaklı Yeraltı Şehri.

Geçmişteki yaşamı gözler önüne seren yeraltı şehirlerinden Kaymaklı Yeraltı Şehri restore edilerek bugüne kadar gelmeyi başarmış. İsmini Ihlara Yolu üzerindeki Kaymaklı Kasabası’ndan alıyor. 30 TL karşılığında yeraltı şehrini gezebiliyor ve müze kart ile bir yıl boyunca sınırsız ziyaret edebiliyorsunuz.

Şehrin 4. Katında yerin 20 kilometre derininde olmuş oluyorsunuz. Toplamda 8 kattan oluşan bir yeraltı şehri her katmanı ile nefes kesmeyi başarıyor. Şehrin 2. Katında kilise, mezarlık ve vaftiz taşları yer alıyor.  Hem tuzakların hem de çıkmaz tünellerin yer aldığı yeraltı şehrini gezmeden dönmeyin derim.

Hakkı Atamulu Kültür Parkı

Derinkuyu ve Kaymaklı yeraltı şehirlerini gezdikten sonra çevrede yer alan Hakkı Atamulu Kültür Parkı’nı ziyaret edebilirsiniz. 1966 yılında yapımına başlanmış olan parkın 4 yıl içerisinde halk ile birlikte yapılmış olması da bu parkın özelliklerinden biridir. 100.000 m2lik bir alana yayılmış olan kültür parkı amfi tiyatro, yüzme havuz, paten sahası, çocuk bahçesi ve kitaplık gibi alanları da bünyesinde barındırıyor. Ayrıca spor sahası ve park cami de yine Hakkı Atamulu Kültür Parkı içerisinde yer alıyor.

Parkın özelliklerinden bir diğeri ise içerisinde Hakkı Atamulu’ya ait 15 yapıt ve heykel bulundurması. Yapıtların içerisinde en fazla göz dolduranı ise 9.15 m uzunluğundaki Atatürk heykeli. Burada bulunan Atatürk heykeli Türkiye’nin en büyük Atatürk heykeli olması özelliği ile de görülmesi gereken bir yapıt niteliği taşıyor.

Kültür parkında birçok çeşit ağaç ve bitki yer alıyor. Etrafı ise ihata duvarı ile çevrelenmiş olup ağaçların tamamı koruma altındadır.

Kapadokya’nın bitmek bilmeyen doğal güzelliklerini sadece bir kez görmek bile yeterli olmuyor. Günün her saatinde bile bir manzaranın farklı yönlerini keşfedebiliyor ve kendi dünyanızı burada özgürce yaratabiliyorsunuz.